Dòng ý thức và chữ viết Link to heading

Trong những ngày bận rộn, việc viết lách đôi khi trở thành một trải nghiệm thú vị mà tôi không ngờ tới. Hôm nay, bài viết này được thực hiện trên điện thoại trong lúc chờ buổi biểu diễn comedy bắt đầu. Ban đầu, tôi đã nghĩ đến việc sử dụng tính năng nhận diện giọng nói để gõ văn bản, nhưng cảm giác rằng điều đó sẽ khiến mình trông hơi kỳ quặc nên quyết định vẫn gõ tay.

Mấy hôm trước, tôi tình cờ đọc được nhật ký của một blogger, người đã thử nghiệm viết bằng giọng nói. Kết quả là bài viết có chút thiếu logic, nhưng chính điều đó lại tạo ra sự hấp dẫn đặc biệt. Tôi muốn để lại bình luận nhưng không thành công, thế là lấy luôn cảm hứng ấy để tiếp nhà cái khuyến mãi thành viên mới 150k tục suy nghĩ về vấn đề này.

Có lẽ tôi là nỗi ác mộng của những ai mắc chứng sợ giao tiếp xã hội. Khi đối diện với người lạ, tôi lại mong muốn được trò chuyện trực tiếp hoặc qua điện thoại thay vì chỉ dùng chữ viết. Lý do đơn giản là ngôn từ không thể truyền tải đầy đủ mọi chi tiết tinh tế của con người. Nhưng khi đối diện với người thân quen, tôi lại thích dùng chữ viết hơn vì đã quá hiểu rõ cách họ biểu đạt cảm xúc qua từng lời nói, cử chỉ dù không nhìn thấy mặt nhau.

Ngôn từ thường khó phản ánh chính xác cảm xúc thật khi nói một câu nào đó, dù có thêm nhiều emoji cũng chưa chắc đã đủ. Tuy nhiên, cuộc trò chuyện trực tiếp đôi khi lại làm mất đi phần nào niềm vui tưởng tượng. Khi chúng ta tự vẽ nên hình ảnh nhân vật trong tâm trí, câu chuyện sẽ mang màu sắc chủ quan nhiều hơn và giảm đi khả năng sáng tạo vô biên của trí tưởng tượng.

Trong giai đoạn 500 ngày viết lách trước đây, tôi từng thử viết hoàn toàn bằng giọng nói. Một blogger khác cũng chia sẻ khó khăn tương tự: “Khi dùng giọng nói để ghi lại nội dung, mặc dù trong đầu đã có sẵn câu hoàn chỉnh, nhưng khi điện thoại kịp ghi lại nửa đầu câu thì nửa sau lại biến mất khỏi trí nhớ”. Kết quả là phải liên tục tìm cách diễn đạt lại cho thông suốt, khiến toàn bộ bài viết trở nên rời rạc.

Năm ngoái, trong thời gian nằm viện vì bệnh nặng, tôi đã trải qua một trải nghiệm đáng nhớ về sự trễ nhịp giữa não bộ và lời nói. Giống như tín hiệu vệ tinh, não tôi dường như có độ trễ win55.com 99k ba câu. Ví dụ khi nhận cuộc gọi từ bố, dù đã chuẩn bị sẵn ba câu trả lời nhưng đến câu thứ tư lại quên sạch. Cụ thể là tôi nói với vợ về nội dung cuộc gọi nhưng không tài nào nhớ nổi những gì đã nói trước đó.

Để hiểu rõ hơn về sự trễ này, bạn có thể thử viết bằng giọng nói mà không chuẩn bị trước nội dung. Bạn sẽ thấy dù đã có sẵn ý tưởng trong đầu nhưng vẫn rất khó để diễn đạt một cách trôi chảy.

Một cách vượt qua sự trễ này là thử sức với dòng văn ý thức (stream of consciousness). Trong cuốn sách “∞” của mình, tôi đã thử nghiệm phương pháp này vài lần. Một ví dụ là tác phẩm “Cửa giấc mơ”, nơi tôi miêu tả việc mở mười hai cánh cửa trong bóng tối, mỗi cánh cửa chứa đựng một khả năng khác nhau. Hay như “Hiệp sĩ”, kể về một người bị giam cầm trong nhà tù thời gian dừng trệ hàng thập kỷ, khi được giải cứu ra ngoài mới phát hiện thế giới đã thay đổi rất nhiều.

Dòng văn ý thức là cách viết phân biệt rõ ràng nhất giữa người viết và người đọc. Nội dung thường là những suy nghĩ thô sơ chưa qua xử lý của tác giả, thậm chí không có logic rõ ràng. Các biểu tượng xuất hiện trong dòng ý thức giống như chất độc xâm nhập vào tâm trí người đọc, phá vỡ quy trình chuyển đổi từ chữ viết sang tưởng tượng thông thường, thay vào đó tạo ra cảm xúc trực tiếp trong não bộ.

Việc chuyển hóa trực tiếp giọng nói thành chữ viết cũng có nét tương đồng với dòng văn ý thức. Nó bỏ qua bước chuyển đổi từ não bộ sang chữ viết, tạo ra nội dung tuy thiếu logic nhưng phản ánh chân thực ý định tức thời của người viết. Đọc những nội dung này, ta không chỉ thấy chữ viết mà còn cảm nhận được cử chỉ, cảm xúc của người nói qua từng câu từ không hoàn hảo. Tuy nhiên, trong thời đại bận rộn hiện nay, ít người có đủ kiên nhẫn để theo đuổi những dòng chữ dài mà không rõ trọng tâm.